Yerel seçime birkaç gün kala tablo artık yavaştan netleşmeye başladı. O yüzden bu yazıyı seçime dair bazı olasılıklara ve tahminlerime ayırmak istiyorum.
Ancak olasılık ve tahminlerin temel dayanaklarından birisini anketler oluşturduğundan ve Türkiye’de anket işi gerçekten oldukça laçkalaşmış durumda olduğundan ötürü önce anketlere ve anket şirketlerine dair birkaç şey söylemekte fayda var.
Anket şirketleri
Geçen genel seçimde bir iki istisna hariç anketler çok güçlü bir şekilde yanıldılar. En güvenilir anket şirketi olarak görülen Konda’nın seçimden üç gün önce açıkladığı anket bile çuvalladı.
Ancak şunu hatırlamak gerekiyor ki geçtiğimiz genel seçimin son altı ve özellikle de son üç ayında Kılıçdaroğlu ve çevresi muhalif kamuoyu üzerinde çok güçlü bir baskı ortamı yaratmıştı. Seçimin kazanılacağı ihtimali dışında yorum yapan herkes baskı görüyor ve aforoz ediliyordu. Ben bu durumu bizzat yaşayanlardan birisiyim.
Bu yüzden o dönemde birçok anket şirketi gerçekleri açıklamak yerine, güvenilirliklerini kaybetmek pahasına, kamuoyunun duymak istediği şeyleri söylediler. Bu tabii, bir anket şirketi için ne kadar geçerli bir bahane olabilir, oldukça tartışılır ama durum maalesef buydu.
Halbuki genel seçime son altı ay kalana kadar anketler o kadar da yanlış değildi. Örneğin Kılıçdaroğlu’nun Erdoğan’ın gerisinde olduğunu söyleyen birçok anket şirketi vardı.
Ne var ki bu yerel seçimde kamuoyu üzerinde geçtiğimiz genel seçimdekine benzer bir baskı ortamı yok. Dolayısıyla anketlere bir miktar daha fazla güvenebiliriz.
Tabii gene de dikkatli olmak gerekiyor. Belli siyasi kliklerle iş birliği halinde hareket eden ve o kliklerin istediği yönde algı yaratmaya çalışan şirketler hep varlar. Onlar kamuoyu üzerinde herhangi bir baskı olmasa da zaten manipülatif şekilde hareket ediyorlar. O şirketlerin anketlerinin bugün de bir geçerliği yok.
Bazı tahminler
Görece güvenilir anket şirketlerini, kendi reel ve sanal çevremi ve ülkedeki genel siyasi dinamikleri göz önüne alarak seçime dair bazı tahminlerde bulunmam mümkün. Bu tahminlerde özellikle büyük kentlere odaklanmak istiyorum çünkü seçim sonrası Türkiye siyasetinin yörüngesine etki edecek olan başta İstanbul olmak üzere bu kentlerdeki sonuçlar olacak.
Benim tahminim İstanbul, Ankara ve İzmir’in CHP’de kalmaya devam edeceği yönünde.
İzmir’de bir değişiklik beklemek zaten mümkün değil. Ama ben İstanbul ve Ankara’da da İmamoğlu ve Yavaş’ın kazanacağını düşünüyorum.
Bursa, Antalya ve Adana’da ise daha ortada bir yarış var. Bu illerde her iki ihtimal de beni şaşırtmaz. Öte yandan Konya’da AKP’nin tekrar kazanmaması için bir sebep yok.
İYİ Parti’nin ise Ordu, Çanakkale, Edirne ve Nevşehir’de kazanma ihtimalleri var. Yeniden Refah’ın ise Urfa’da.
Büyükşehirleri kimin alacağına ek olarak Türkiye’de makro-siyasetin seçim sonrası yörüngesine etki edecek bir diğer değişken de elbette partilerin Türkiye genelinde il/ilçe meclislerindeki oy oranları olacak.
Özellikle AKP ve MHP’nin oyu bu noktada kritik. AKP’nin oyunun 2019’daki yerel seçimde aldığı yüzde 42,7’den düşmesi çok büyük ihtimal ama ne derece düşeceğini kestirmek güç. Gene de geçtiğimiz genel seçimdeki yüzde 35’leri görmesi bence mümkün.
Ümitlenmekten korkan muhalefet
Geçen genel seçimde seçimin kazanılacağına dair beklentiler muhalefet seçmeninde tavan yaptığı için sonrasındaki kötü sonuçtan kaynaklı olarak hayal kırıklığı da aynı oranda büyük oldu.
Ben o seçim öncesinde Kemal Kılıçdaroğlu’nun adaylığı kesinleştikten sonra beklentilerimi zaten yüksek tutmamıştım. Nitekim tutmamakta haklı olduğum seçim gecesi ortaya çıktı.
Şimdi ise ben daha ümitliyim ama geçen seçimdeki büyük hayal kırıklığından kaynaklı olarak muhalefet seçmeninde ekstra bir temkinlilik ve ümitlenmekten korkma psikolojisi hakim.
Halbuki siyasetin dinamikleri doğru okunduğunda, aslında bu seçimde muhalefet açısından geçtiğimiz genel seçime oranla ümitlenecek çok daha fazla şey var.
Muhalefetin en büyük handikabı seçime gücünü birleştirmeden giriyor olması. Bu gerçekten bir sorun. Ancak CHP’nin en büyük dört şehirdeki adayları güçlü, muhalefet seçmenindeki anti-Erdoğancı refleks halen diri, halkta ekonomiden kaynaklı huzursuzluklar halen yüksek, göçmen sorunu olduğu yerde duruyor ve İslamcı kesimde İsrail’le kesilmeyen ticarete dair bir tepkisellik hakim.
Ne derece olacağını kestirmek mümkün olmasa da ben pazar günü sandıktan muhalefet açısından olumlu bir sonuç çıkacağını düşünüyorum. Tıpkı 2019’daki yerel seçimde olduğu gibi.
Birkaç güne hep birlikte göreceğiz.
*Yazılar, yazarlarının sorumluluğundadır, Fikirtepe‘nin kurumsal politikasını yansıtmayabilir.
** Bu yazıya şu şekilde atıf verebilirsiniz:
Emrah Gülsunar, “Son Düzlükte Yerel Seçime Dair Olasılık ve Tahminler”,
fikirtepemedya.com/siyaset/son-duzlukte-yerel-secime-dair-olasilik-ve-tahminler/ (Yayın Tarihi: 28 Mart 2024).
***Bu yazıyı PDF olarak indirebilirsiniz:
